Wat is een FabLab

Hoe is het FabLab-concept ontstaan?

Hoe zou de wereld eruit zien als iedereen naast een inktjet printer, ook een ‘Startrek Replicator’ op zijn bureau zou hebben? Dit apparaat uit de populaire science-fiction serie kon elk gewenst object maken, van een kopje thee tot een computer.

Volgens MIT professor Neil Gershenfeld is het niet langer de vraag of dit toekomstscenario werkelijkheid wordt, maar wanneer. ‘De stappen om zoiets te bereiken zijn allemaal te zetten over een tijdspad van ongeveer 20 jaar.’, aldus Neil Gershenfeld, ‘Hoewel nog weinig mensen het zich realiseren, zijn we bezig met de volgende digitale revolutie, die van Personal Fabrication.’ Terwijl Neil Gershenfeld hard aan het werk was in het lab op MIT om dit doel te bereiken, stuitte hij onverwacht op een ander fenomeen. Om studenten om te leren gaan met de supersonische, miljoenen dollars kostende apparaten die ze nodig hebben voor hun onderzoek, bedacht hij een cursus die ‘How to make (almost) anything’ heette. Maar in plaats van het handjevol technische studenten waarvoor de cursus bedoeld was, stonden er honderden mensen op de stoep, die smeekten of ze de cursus mochten volgen. Dit waren niet de technici die Neil Gershenfeld op het oog had, maar kunstenaars, uitvinders, gewone mensen, gedreven door een gezamelijk doel: ze wilden iets maken.

Verassende produkten kwamen er uit voort. Zo maakte iemand een wekker waarmee je moet worstelen om te bewijzen dat je wakker bent. Een ander maakte een webbrowser voor zijn papegaai. Weer iemand anders maakte een jurk, die zich opbolt als iemand te dicht bij komt, om haar persoonlijke ruimte te beschermen.

Allemaal produkten die je niet in de winkel kunt kopen, en waarvoor geen produktdevelopment team van een groot bedrijf warm zal lopen. Het zijn produkten voor een markt van 1, produkten gemaakt als persoonlijke uiting. Ken Olsen van DEC heeft in 1977 de legendarische uitspraak gedaan dat hij geen reden zag voor mensen om thuis een computer te gebruiken. Want wie zou er tenslotte thuis een boekhouding willen voeren, of een loonadministratie willen bijhouden? Maar dat is ook niet waar men de pc voor is gaan gebruiken.

De killer-app voor thuisgebruik is persoonlijke expressie geweest: muziek luisteren, foto’s en video opslaan en manipuleren, contacten onderhouden.

Het basis-idee

Alle FabLabs in de wereld hebben ongeveer dezelfde machines staan. Dit maakt het mogelijk om files uit te wisselen en de produktie dus lokaal te houden. De 3 machines die elk FabLab heeft zijn een lasercutter, een 3D-printer en een freesmachine. Deze machines zijn te klein om met metalen te kunnen werken, maar zijn perfect voor hout, kunststoffen, papier, karton, enz. Dus alles wat je in FabLab-Leuven kan maken, kan je ook in alle andere FabLabs maken!! Zo zorgt men ervoor dat men plannen de wereld rond kan sturen en dat iedereen deze kan maken als ze dit willen en helpen verbeteren.

Het Fab-Charter

Verder is er het FabLab-charter, dat alle FabLabs onderschrijven en dus ook alle mensen die gebruik maken van een FabLab. Lees dit en leef het na!

Kennis delen

Een laatste belangrijke onderdeel van het FabLab-concept is het delen van kennis. Niets in de wereld is gratis en toch bieden de FabLabs hun services gratis aan. Helemaal gratis?!? Niet echt, wij willen dat je de kennis die je hebt, deelt met anderen. Dus als je in FabLab-Leuven iets komt maken, dan is het gebruik van de toestellen gratis, op voorwaarde dat je aan iedereen zegt wat je gemaakt hebt en hoe! Dus maak een FabMoment aan, zet je plannen online en laat anderen meegenieten.

Dit concept is relatief nieuw en mensen staan hier dan ook argwanend tegenover. Maar het is niet zo dat kennis delen hetzelfde is als kennis weggeven. Dus als je een goed idee hebt, ben je nog altijd beschermd via de creative-commons licenties die in het FabLab gelden. Kort gezegd: Iedereen mag jou idee namaken voor persoonlijk gebruik, maar ze mogen dit niet commercieel gebruiken. Willen ze dit toch, dan moeten ze JOUW toestemming hebben!